UKRAINA: MIĘDZY WSCHODEM A ZACHODEM

Tylko 10 dni- wystarczy czasu aby zarejestrować własną działalność na Ukrainie, rynku, który jest pomostem pomiędzy UE, a Unią Celną.

Operowanie na rynku 45,5 mln osób daje duże perspektywy. Kraj ten niestety boryka się z kilkoma problemami, podobnymi do Polski- wśród nich znacząca jest korupcja, z którą należy się liczyć. Rynek ukraiński charakteryzuje się sporą regulacją ustawową. Opracowano wzorcową umowę handlową, zamieszczoną w rozporządzaniu Ministerstwa ds. Ekonomiki i Integracji europejskiej Ukrainy (z dnia 6.09.2001r. nr 201) jako załącznik. Kontrakt powinien być sporządzony po rosyjsku, angielsku, ukraińsku, dopuszczalne jest stworzenie tłumaczenia także na j. polski. Dalekie odstępowanie od tego wzorca może spowodować unieważnienie umowy w sądzie ukraińskim.

Dołączony do projektu regulamin stanowi, że umowa, gdy strony nie uzgodniły inaczej, powinna zawierać:

• nazwę, numer umowy, datę i miejsce jej zawarcia;

• pełną nazwa stron, krajów ich siedzib, osoby reprezentujące i ich tytuł prawny;

• przedmiot umowy- dokładna nazwa towaru, robót, usług;

• Ilość i jakość towaru;

• bazowe postanowienia kontraktu- rodzaj transportu i baza dostawy, moment przejścia ryzyka, terminy sprzedaży lub wykonania robót;

• wartość kontraktu- cena;

• dokładne warunki płatności;

• przekazanie towaru;

• Opakowanie oraz oznakowanie towarów;

• Okoliczności siły wyższej;

• Warunki reklamacji/ odpowiedzialność stron;

• Sposób rozstrzygania sporów;

• Adresy stron oraz dane bankowe;

Polecaną formą prowadzenia biznesu na Ukrainie jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, ze względu na podobieństwo do przepisów polskich- odpowiada za zobowiązania całością swojego majątku (udziałowcy ponoszą odpowiedzialność do wysokości posiadanych udziałów). Ustawowo nie przewidziano minimalnej wysokości kapitału statutowego– jest ona określona przez założycieli spółki. Założycielami sp. z o. o. mogą być osoby fizyczne i prawne, założycielem nie może być inna jednoosobowa spółka. Gabinet Ministrów Ukrainy opracował modelowy statut, natomiast etapy rejestracji opisane są w Tabeli 1.

Ważne! Na stronie internetowej Rady Najwyższej Ukrainy znajdują się wszystkie potrzebne akty prawne –http://zakon.rada.gov.ua/cgi-bin/laws/main.cgi).

 

W celu rejestracji spółki należy złoży

następujące dokumenty (w języku ukraińskim):

  • wniosek;

  • oryginał protokołu z zebrania założycielskiego;

  • dokumenty założycielskie;

  • potwierdzenie wniesienia opłaty rejestracyjnej, ok. 80 PLN;

  • dokumenty identyfikujące osoby fizyczne;

  • wyciąg z Krajowego Rejestru Sądowego

  • zgodę Komitetu Antymonopolowego Ukrainy, gdy wartość kapitału zagranicznego przekracza 100 tys. USD i stanowi ponad 25% kapitału spółki,

W przypadku rejestracji gospodarstwa rolnego:

  • kopię aktu prawa własności na ziemię lub aktu prawa użytkowania ziemi lub umowy użytkowania ziemi,.

Dane organów rejestrujących zawarto na stronie Państwowej Służby Rejestracyjnej Ukrainy (http://www.drsu.gov.ua) w zakładce „Państwowa rejestracja osób prawnych i osób fizycznych – przedsiębiorców/ Organy państwowej rejestracji”

W przeciągu 3 dni organ rejestrujący rozpatruje i rejestruje w Rejestrze Osób Prawnych i Osób Fizycznych, po czym wydaje świadectwo rejestracji.

Indywidualni przedsiębiorcy

Pierwszą wymaganą czynnością jest uzyskanie ukraińskiego NIPu. Obywatel Polski zakończywszy procedury związane z legalizacją pobytu na Ukrainie składa w jednym z miast obwodowych formularz rejestracyjny oraz przedstawia paszport (z tłumaczeniem). W okresie pięciu dni roboczych nadawany jest NIP, a po następnych pięciu dniach zaświadczenie.

Polacy muszą zalegalizować swój pobyt na Ukrainie. Trwa wdrażanie elektronicznego systemu rejestracji działalności gospodarczej. Dokonuje się tego za pośrednictwem Portalu Rejestracyjnego Państwowej Służby Rejestracyjnej Ukrainy (http://rp.irc.gov.ua) za pomocą klucza.

Elektroniczny klucz wydany jest przez: https://www.masterkey.ua, http://www.ivk.org.ua, http://cskidd.gov.ua,http://www.csk.uz.gov.ua http://www.ukrcc.com

Rejestracja w funduszach ubezpieczeń odbywa się przez regionalny oddział na podstawie informacji przesłanych od państwowego rejestratora odbywa się w oparciu o Rejestr Osób Prawnych i Osób Fizycznych.

W celu zarejestrowania działalności gospodarczej na Ukrainie obywatel Polski lub upoważniona przez niego osoba musi złożyć:

  • formularz zgłoszeniowy (http://www.drsu.gov.ua);

  • kopię zaświadczenia o ukraińskim NIPie;

  • dowód uiszczenia opłaty rejestracyjnej ok 18 PLN;

Rejestracja w Państwowej Służbie Statystyki odbywa się automatycznie w oparciu o dokumenty rejestracyjne.

Filia

Rejestracja przedstawicielstwa zagranicznego podmiotu polega na uzyskaniu zaświadczenia o rejestracji z Ministerstwa Rozwoju Gospodarczego i Handlu Ukrainy oraz dopełnieniu czynności rejestracyjnych (Tabela 1).

Należy złożyć do Ministerstwa Rozwoju Gospodarczego i Handlu Ukrainy wniosek oraz wyciąg z KRSu (pozyskany do 6 miesięcy wstecz); wydane przez bank potwierdzenie numeru rachunku bankowego podmiotu-założyciela; pełnomocnictwo dla danej osoby do pełnienia funkcji kierownika przedstawicielstwa ze wskazaniem jego zakresu i z podpisem osoby kierującej zagranicznym podmiotem.

Ważne! Wniosek złożony w dowolnej formie z uwierzytelnionym notarialnie podpisem kierownika podmiotu zagranicznego musi zawierać nazwę zagranicznego podmiotu gospodarczego oraz

  • kraj i adres siedziby podmiotu zagranicznego;

  • numery telefonów i faksu;

  • miasto gdzie przewiduje się otworzyć przedstawicielstwo wraz ze wskazaniem zakładanego adresu biura;

  • liczbę obywateli zagranicznych, którzy będą zatrudnieni w przedstawicielstwie;

  • datę utworzenia podmiotu zagranicznego;

  • formę prawną zagranicznego podmiotu gospodarczego;

  • liczbę pracowników zagranicznego podmiotu gospodarczego;

  • nazwę banku i numer rachunku podmiotu zagranicznego;

  • zakres działalności podmiotu zagranicznego;

  • cel utworzenia i zakres działalności przedstawicielstwa.

Opłata rejestracyjna wynosi 2,5 tys. USD. Decyzja o rejestracji lub odrzuceniu wniosku jest wydawana w przeciągu 60 dni od złożenia wniosku, w formie świadectwa o rejestracji przedstawicielstwa.

Rejestracja umów o wspólnej działalności inwestycyjnej

Esencją takiej umowy jest współdziałanie w produkcji, wspólna produkcja oraz sprzedaż oraz inne przedsięwzięcia natury inwestycyjnej niezwiązane z tworzeniem osoby prawnej. W Ministerstwie Rozwoju Gospodarczego i Handlu Ukrainy lub w administracjach obwodowych należy złożyć wniosek o zarejestrowanie umowy w wraz z: formularzem informacyjnym umowy, notarialnie potwierdzone kopie dokumentów założycielskich- ukraińskiego oraz zagranicznego podmiotu, licencje, dowód uiszczenia opłaty rejestracyjnej ok. 55 PLN. Rozpatrywanie powinno trwać maksymalnie 20 dni.

Koncesje i licencje.

Relatywnie dużo gałęzi przemysłu jest koncesjonowane i licencjonowane. Wykaz Rodzajów Działalności Gospodarczej Podlegających Licencjonowaniu na Ukrainie znajduje się na stronie WPHI w zakładce przewodnik po rynkuhttp://www.kiev.trade.gov.pl/pl/przewodnik

Państwowa Służba ds. Polityki Regulacyjnej i Rozwoju Przedsiębiorczości (http://www.dkrp.gov.ua/) prowadzi Jednolity Rejestr Licencyjny. W rejestrze tym zawarta jest kompleksowa informacja odnośnie podmiotów gospodarczych posiadających licencje, jest on ogólnodostępny.

Cło

Najważniejszą i najtrudniejszą kwestią jest prawidłowe przypisanie określonemu towarowi kodu zgodnego z UkraińskąKlasyfikacją Towarów Zagranicznej Działalności Gospodarczej (dalej: UKTZED), która różni się od polskiej. Na tej podstawie naliczane są stawki, przyznawane ulgi, procedura odprawy celnej. Ostateczną decyzję o kwalifikacji danego towaru zgodnie z UKTZED dokonują organy celne.

Istnieje możliwość wcześniejszej odprawy oraz uzyskania wiążącej decyzji odnośnie klasyfikacji danego towaru. Takie decyzje (obowiązujące trzy lata) wystawiane są przez dowolny ukraiński urząd celny i muszą być następnie uznawane przez dowolny dany organ celny dokonujący odprawy. Należy udać się do wybranego organu złożyć pisemny wniosek w sprawie dokonania klasyfikacji jednej pozycji towarowej wraz z umową; dokumentacją techniczną, schematami technologii, fotografiami, pozwoleniami i certyfikatami; specyfikacjami, katalogami; pozwoleniami, etykietami; próbkami towaru. Rozpatrzenia nastąpieniaw ciągu 30 dni (45 dni w przypadku skomplikowanych towarów) od dnia złożenia wniosku.

Obecnie prawo przewiduje 143 rodzaje dokumentów wymaganych przy prowadzeniu różnych rodzajów działalności gospodarczej na Ukrainie.

Ważne! Na stronie http://www.kiev.trade.gov.pl/pl/Uzyteczne_kontakty znajdują się kontakty do: Izby gospodarcze na Ukrainie, Polskie organizacje wspierające przedsiębiorców z Polski zainteresowanych działalnością na Ukrainie, Izby i stowarzyszenia branżowe na Ukrainie Targi i wystawy organizowane na Ukrainie, Kancelarie prawne i firmy świadczące usługi prawne, firmy konsultingowe, wywiadownie gospodarcze a także windykatorzy, brokerzy celni i wiele innych.

Tabela 1.

Rejestracja

osób prawnych

jednoosobowej działalności gospodarczej

Przedstawicielstwa

wpis do

Jednolitego Rejestru Osób Prawnych i Osób Fizycznych – Przedsiębiorców
ewidencji Państwowej Służby Statystyki Ukrainy
organów podatkowych
funduszy obowiązkowych ubezpieczeń społecznych– Funduszu Ubezpieczeń Emerytalnych, Funduszu Obowiązkowych Ubezpieczeń na Wypadek Tymczasowej Utraty Zdolności do Pracy i Wydatków Związanych z Narodzinami i Śmiercią, Funduszu Obowiązkowych Ubezpieczeń od Nieszczęśliwych Wypadków i Chorób Zawodowych oraz w Funduszu Obowiązkowych Ubezpieczeń na Wypadek Bezrobocia
Wyrobienie pieczątki firmowej
Otwarcie konta bankowego

Ramka Prof. Władysław Fedorenko (współzałożyciel instytutu lobbingu przy adwokaturze).

Dobra współpraca pomiędzy Polską a Ukrainą po raz ostatni podczas wspólnej organizacji EURO 2012. Na rynku nie panuje jeszcze tak duża konkurencja, jak w Polsce. Zaletą jest także bezpośrednia granica. Sama Ukraina liczy ponad 51 mln osób- jest to więc duży rynek- skupiony wokół kilku dużych ośrodków miejskich. Na pierwszy rzut oka- stopień regulacji prawnych jest spory, jednakże można na nim skutecznie funkcjonować. W przeciwieństwie do pozostałych państw WNP- Ukraina nie ma praktyki wypowiadania „wojen celnych” oraz wzmagania kontroli na granicach w stosunku do Polski, przeciwnie produkty polskie uważane są za „zachodnie”- cieszą się wiec dobrą renomą, ze względu na swoją jakość.. Warto zwrócić uwagę na zagadnienia celne, które należą do skomplikowanych- przy sprzedaży towarów warto przenieść ten obowiązek na importera. Należy mieć na względzie że podstawą kontroli celnej jest Unifikowany Administracyjny Dokument (UAD)- który jest odpowiednikiem SAD. Druk powinien istnieć w wersji papierowej i elektronicznej, wraz z załącznikami (dokumenty przewozowe, certyfikaty, dokumenty oznaczone w deklaracji, deklarację wartości celnej, faktury). Ważne jest aby wszystkie dokumenty były opatrzone pieczątką- bowiem jest to konieczny warunek formy pisemnej. Nie jest pobierana opłata za odprawę celną towarów o wartości do 100 USD, a za odprawę o wartości 100 – 1000 USD wynosi 5 USD. Za naruszenie przepisów lub procedur celnych urząd celny może wymierzyć eksporterowi lub importerowi grzywnę ok.170 do 3400 USD. Obca waluta przeliczana jest na hrywny (UAH). Do ceny towaru wskazanej na fakturze dodaje wydatki zgodne z INCOTERMS. W przypadkach wątpliwości należy konfrontować dane ze źródłami

Państwowe Informatyczno-Analityczne Centrum Monitoringu Rynków Zagranicznych (GosVnieshInform), Ukraińską Izbę Handlowo-Przemysłową (ukr. TPP) , Ukraiński Instytut Marketingu i Handlu Zagranicznego. Ostateczna ustalenie wartości celnej należy do urzędu celnego, który dokonuje szacunku w terminie 15 dni.