70 zł wystarczy, żeby założyć filię w Astanie – centrum finansowym środkowej Azji ze stabilnym systemem prawnym, podatkowym i celnym

Obecnie ponad polskich 1000 firm eksportuje swoje wyroby na rynek, który przez Ministerstwo Gospodarki został uznany, za perspektywiczny. Kraj ten zajmuje 49. miejsce na liście Doing Business 2013. Wysoko oceniono ochronę inwestorów (10), płatności podatkowe (17), rozpoczynanie biznesu (25). W 2012 r. zlikwidowano przepis o konieczności wnoszenia tzw. minimalnego kapitału w ciągu 3 pierwszych miesięcy od daty rozpoczęcia działalności, co dało awans na 25 miejsce w kategorii „rejestracja działalności gospodarczej”.

Wsparcie instytucjonalne i finansowe

Na rynku działa 800 tys firm małego biznesu. Wspierając mały i średni biznes Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości oraz Kazachski Fundusz Rozwoju Przedsiębiorczości DAMU podpisały memoranda. Do zadań DAMU należy pomoc małym przedsiębiorcom poprzez: dotacje stopy procentowej kredytów dla małych i średnich przedsiębiorstw, rozwój franczyzy i wsparcie w modernizacji technicznej małych i średnich przedsiębiorstw, gwarancja wykonania zobowiązań małych i średnich przedsiębiorstw wobec wierzycieli. Wyspecjalizowane instytucje, jak Krajowa Agencja ds. Rozwoju Technologicznego czy Fundusz Nauki, oferują granty na finansowanie projektów (m.in. poprzez venture capital) i technologiczną inkubację przedsiębiorczości. Fundusz Rozwoju Narodowego Samruk-Kazyna, odpowiada za modernizację i dywersyfikację gospodarki narodowej w ramach państwowego programu przyspieszonego przemysłowo‐innowacyjnego rozwoju. Bank Rozwoju Kazachstanu ma za zadanie stworzenie przedsiębiorstw konkurencyjnych w nie surowcowym sektorze przemysłowym kraju. Fundusz Inwestycyjny Kazachstanu finansuje projekty inwestycyjne przedsiębiorstw skierowanych na rozbudowę, rekonstrukcję oraz modernizację istniejących obiektów. Pozwala on na stworzenie nowej produkcji towarów i usług poprzez zakup dodatkowych akcji spółki (do 49 proc.). Wszystkie nadzorowane są przez prezydenta państwa Nursułtana Nasarbajewa. Obecnie ponad 100 firm działa na zasadzie kazachstańsko-polskiego wspólnego przedsiębiorstwa, korzystając z ulg podatkowych

Ważne: Na stronach Wydziału Promocji Handlu i Inwestycji (www.almaty.trade.gov.pl) w zakładce „zapytania ofertowe” odnaleźć można:

oferty firm kazachstańskich, zainteresowanych współpracą;

listę kancelarii prawnych, zarówno polskich, jak i kazachskich operujących na tamtejszym rynku;

katalogi promocji eksportu;

Unia Celna

Kazachstan jest członkiem Unii Celnej (UC), dzięki czemu operuje na rynku liczącym 170 mln osób. W ramach korzyści UC wymienia się uproszczenie deklarowania w ramach UC, wzrost tranzytowych operacji handlowych, uproszczenie tranzytu towarów przez Rosję i Białoruś, zniesienie kontroli weterynaryjnych na wewnętrznych granicach UC, wyjście producentów na nowe rynki, harmonizację dokumentów pozwalających na przewóz produktów w ramach UC.

Ważne: Kwestie dotyczące Jednolitej Taryfy Celnej dostępne są na stronie internetowej Komisji Unii Celnej: www.eurasiancommission.org.

UC oznacza też pewne bariery pozataryfowe. Chodzi o wymóg zapewnienia 95 proc. udziału obywateli Kazachstanu w ogólnej liczbie zatrudnionych przez zakład pracy, posiadający status kazachstańskiego podmiotu gospodarczego, preferencje cenowe dla kazachstańskich podmiotów gospodarczych w zamówieniach publicznych: 20 proc. (w przypadku zakupu towarów), 15 proc. (w przypadku zakupu usług i zleceń budowlanych). Przedsiębiorstwa z udziałem ponad 50 proc. kapitału zagranicznego są wykluczone z przetargów o zamówienia publiczne, chyba, że spełniają dalsze warunki. Również oddziały zagranicznych spółek prawa handlowego wykluczone są z udziału w przetargach o zamówienia publiczne. Na ukończeniu są negocjacje z WTO i w ramach wejścia planuje się dalszą liberalizację dostępu do rynku Kazachstanu. Kraj ten ma najmniejszy ze wszystkich państw WNP stopień korupcji. Opracowuje model „jednego elektronicznego okienka” dla operacji eksportowo-importowych, jak i składania deklaracji i dokonywania odpraw celnych.

Wejście na rynek

Dla biznesowego zaistnienia w Kazachstanie niezbędne jest wniesienie opłat rejestracyjnych oraz dopełnienie pewnych formalności. Zgodnie z Kodeksem podatkowym opłata ta wynosi – w przeliczeniu – ok. 228 zł dla osób prawnych, ich oddziałów i przedstawicielstw i ok. 70 zł dla małych firm, ich oddziałów i przedstawicielstw. Wydanie osobom prawnym, przedstawicielstwom, duplikatu świadectwa lub duplikatu rejestracji (ponownej rejestracji) kosztuje ok. 9 zł.

Przedstawicielstwa i oddziały

Najtańszy wariant prowadzenia działalności gospodarczej to otworzenie oddziału lub przedstawicielstwa. Różnica polega na tym, że profil przedstawicielstwa ograniczony jest do reklamy i marketingu, oddział natomiast może prowadzić szerszą działalność, niewykraczającą poza działalność macierzystej firmy. Wyznaczone kierownictwo działa w oparciu o udzielone mu indywidualne pełnomocnictwo. Do uruchomienia oddziału lub przedstawicielstwa potrzebne są:

podanie o rejestrację;

informacja o osobie prawnej zamierzającej otworzyć filię;

pełnomocnictwo wydane przez osobę prawną kierownikowi filii notarialnie poświadczone;

poświadczony notarialnie wypis z decyzji odpowiedniego organu osoby prawnej o utworzeniu filii;

wypis z KRS-u lub inny dokument potwierdzający, że założyciel filii jest zarejestrowany w swym macierzystym kraju;

kopia dokumentów założycielskich osoby prawnej z notarialnie poświadczonym tłumaczeniem;

kopia potwierdzenia dokonania opłaty rejestracyjnej;

Wszystkie dokumenty należy składać przetłumaczone na język kazachski lub rosyjski.

Spółki handlowe

Spółki handlowe nie odbiegają dalece od rozwiązań polskich, do podstawowych rodzajów zalicza się spółka z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółka akcyjna.

Od 2004 r. funkcjonuje „zasada jednego okienka”, na podstawie którego rejestracja trwa 10 dni roboczych. W tym celu niezbędne dokumenty przesyła się do Ministerstwa Sprawiedliwości, które samo przekazuje zgłoszenie do odpowiednich urzędów.

Ważne: Wzory dokumentów oficjalnych dostępne są na stronie http://kz.spinform.ru/gosreg.

Spółki z o.o. reguluje ustawa o spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością. Spółka taka ma osobowość prawną, a jej udziałowcami może być jedna lub więcej osób fizycznych lub prawnych, zaś kapitał statutowy jest podzielony na udziały. Udziałowcy ponoszą ryzyko strat związanych z działalnością spółki tylko do wysokości wniesionych przez nich udziałów, którymi mogą być środki pieniężne, papiery wartościowe, przedmioty, prawa własności, w tym związane z ziemią i własnością intelektualną. Od 2010 r. minimalny kapitał zakładowy sp. z o.o. został zmniejszony do symbolicznej kwoty ok. 2 zł. Spółka musi mieć organ wykonawczy (jednoosobowy albo kolektywny) oraz może posiadać radę nadzorczą i komisję rewizyjną.

Spółki akcyjne uregulowane są w ustawie ospółkach akcyjnych. Istnieją dwa ich rodzaje: zamknięta (emisja akcji ograniczona jest tylko do akcjonariuszy, których liczba nie może być większa niż 100; nie wolno ich notować na giełdzie papierów wartościowych) i otwarta (nieograniczona liczba akcjonariuszy, którzy dowolnie dysponują swoimi akcjami; akcje mogą być przedmiotem obrotu giełdowego). Minimalna wysokość kapitału założycielskiego to ok. 173 050 zł. Akcje emitowane przez spółki mogą być zwykłe oraz uprzywilejowane. Założyciele mogą też wyemitować tzw. „złotą akcję” – jej posiadaczowi sluży sprzeciw w określonych sprawach. Procedura założenia spółki akcyjnej jest taka sama jak spółki z o.o., tzn. po podpisaniu dokumentów u notariusza składa się je w organie rejestracyjnym i w ciągu dziesięciu dni dochodzi do rejestracji.

TABELA

Wymagane dokumenty

Spółka akcyjna

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

Protokół z zebrania założycielskiego

Dokumenty upoważniające zakładających spółkę do działania w imieniu innych osób prawnych

Dokumenty potwierdzające adres

Potwierdzenie z kazachstańskiego urzędu skarbowego, że założyciele nie zalegają z opłatami na rzecz państwa

Potwierdzenie dokonania opłaty rejestracyjnej

Statut

W przypadku osoby prawnej z kapitałem zagranicznym oprócz ww. dokumentów należy jeszcze okazać wypis z KRS-u i fotokopię paszportu lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość, jeśli jeden ze wspólników jest osobą fizyczną.

Opodatkowanie

Stawka VAT wynosi 12 proc.. Dodatkowo zwiększeniu uległa wielkość obrotów, od których VAT nie jest pobierany – do ok. 7 722 008 zł. Jednolita stawka podatku socjalnego (odpowiednik składki ZUS) wynosi 10 proc. Dla wszystkich przedsiębiorstw przewidziano preferencje podatkowe w celu realizacji inwestycji. Dla małego i średniego biznesu zlikwidowano wpłaty zaliczkowe korporacyjnego podatku dochodowego. Instytucje kontrolujące winny informować przedsiębiorców o planowanej kontroli minimum 30 dni przed jej terminem. Podatek dochodowy od osób prawnych obniżono z 30 do 20 proc.

Ratyfikowano podstawowe konwencje arbitrażowe, podpisano o popieraniu i wzajemnej ochronie inwestycji, w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku.

Ważne: Na stronie www.dkb2020.kz można znaleźć stosowne informacje prawne.

Transport

Za pomocą kolei szerokotorowej (jej stacja Sławków LHS znajduje się koło Katowic) można bezpośrednio odprawić towary na teren WNP. Równolegle w trakcie realizacji jest projekt Pociągu Kontenerowego (Niemcy- Chiny), który co tydzień będzie przewoził znaczną ilość ładunków. Szacowany czas podróży to 16 dni.

RAMKA

Erik Utembaev, Nadzwyczajny i Pełnomocny Ambasador Republiki Kazachstan w Polsce:

W celu ułatwienia kontaktów pomiędzy przedsiębiorcami z naszych krajów powołana została Kazachstańsko-Polska Rada do Spraw Rozwoju i Współpracy, obejmująca Kazachstańsko-Polskie Stowarzyszenie „Platforma Partnerstwa” oraz Kazachstańsko-Polskie Ośrodki Jej celem jest wspieranie wszechstronnej współpracy między kazachstańskimi a polskimi organizacjami w dziedzinie gospodarki, handlu, kultury i edukacji. Rozwój Małych i Średnich Przedziębiorców (MŚP) jest pod specjalnym nadzorem prezydenta Nursułtana Nasarbajewa, który przewodniczy radzie wspierania biznesu, starając się ściągnąć inwestorów do kraju. Priorytetem jest maksymalne uproszczenie zarówno zakładania działalności oraz późniejsze jego prowadzenie. Dzięki podjętym reformom na rynku operuje już ponad 800 tys. małych firm- 41 proc. w sferze usług i 26 proc w rolnictwie, które dają ponad 2,5 mln miejsc pracy, oraz 17 proc PKB. Znacząco ograniczono biurokracje- poprzez likwidacje większości zezwoleń i licencji. Realizowane są dalsze programy mające dodatkowo zwiększyć udział MŚP, bowiem jest to priorytet administracji państwowej. Celem funduszu DAMU jest kompleksowa pomoc takim podmiotom, który pomógł już prawie 3000 projektom. Współpracuje z nim Agencji Antymonopolowa. Dodatkowo przewidziano istnienie Specjalnych Stref Ekonomicznych, które zapewniają dodatkowe ulgi, także dla MŚP. Realizowane w 2017 r. EXPO daje dodatkową szansę dla rozwoju wymiany handlowej. Szczególnie zapraszamy firmy zajmujące się nowoczesnymi technologiami oraz zieloną energią. Bank Gospodarstwa Krajowego wraz z naszymi bankami- partnerami w ramach programu przewidział 1,5 mld EUR na kredyty do 2015 r. EXPO 2017 daje dodatkową szansę dla rozwoju wymiany handlowej. Naszemu państwu zależy więc nie tylko na przyciąganiu wielkich podmiotów, ale przyciągania małego biznesu, dlatego wszystkich przedsiębiorców zapraszam do rozważenia zarówno do inwestowania, ale i rozpoczęcia wymiany handlowej, niezależnie od środków przerobowych. Prowadzona przeze mnie placówka chętnie pomoże Państwu odpowiedzieć na nurtujące pytania.