W dniu 17 marca odbyła się prezentacja zbioru dokumentów i materiałów archiwalnych „Polscy osadnicy specjalni w regionie Północnego Kazachstanu (1936-1955). (Ałmaty: LLP „Litera-M”, 2022. – 384 s.) w ramach PCF „Masowe represje polityczne w Kazachstanie w latach 20-50. XX wieku, oraz procesy rehabilitacji: tworzenie jednolitej bazy danych . Organizatorem prezentacji by łInstytut Historii i Etnologii im. Ch.Ch. Valikhanova Komitetu Naukowego Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego Republiki Kazachstanu. W porozumieniu z Konsulem Generalnym RP w Ałmaty panem prof. JózefemTymanowskimw prezentacji, uczestniczyli dr Władysław Sokołowski – Prezes Stowarzyszenia „Mój Kazachstan” oraz Józef Bryll -Prezes Stowarzyszenia Współpracy Polska -Wschód. Prezentacja odbywała się w systemie hybrydowym z wykorzystaniem platformy ZOOM. Wzięło w niej udział ponad 40 osób: naukowcy, osoby publiczne, w tym przedstawiciele konsulatów państw Europy Zachodniej w Ałmaty – Polska, Litwa, przedstawiciele polskiej placówki dyplomatycznej itp. Czołowi naukowcy Kazachskiego Uniwersytetu Narodowego imienia A.I. Al-Farabi, ZhenPU, NKSU nazwany na cześć M. Kozybajewa, Uniwersytet Sulejmana Demirela i inne uniwersytety; przedstawiciele narodowych ośrodków kultury Ałmaty. Wszyscy uczestnicy wydarzenia otrzymali prezentowany zbiór dokumentów archiwalnych, dzięki czemu historia minionych lat stała się im bliższa, a tragedia wysiedlonych narodów stała się wspólnym bólem dla wszystkich.Przedstawiona kolekcja publikuje dokumenty dotyczące administracyjnych wysiedleń Polaków do granicregionu Północnego Kazachstanu, obejmujące okres od połowy lat 1950., w szczególności rezolucje, rozkazy, instrukcje, rozkazy najwyższego kierownictwa ZSRR i Kazachskiej SRR, a także władz lokalnych w sprawie deportacji, repatriacji, zaopatrzenia w żywność. Prawa i obowiązki specjalnych osadników, zasady zrzeczenia się obywatelstwa ZSRR obywateli polskich, instrukcje dotyczące stosunków władz lokalnych z przedstawicielstwami Ambasady RP w Pietropawłowsku i regionie Północnego Kazachstanu. Znaczna część dokumentów to różne wykazy polskich rodzin, polskich dzieci i osób starszych, członków rodzin – członków Wojska Polskiego, Polaków w specjalnej osadzie. Dokument stanowiodzwierciedlenie nie tylko represyjnego ustawodawstwa i metod przymusowego przesiedlania Polaków do Kazachstanu, ale także represyjnej polityki państwa sowieckiego wobec ludności polskiej w latach przedwojennych i wojennych. Opublikowane w zbiorze dokumenty (ponad 200) z 10 różnych archiwów Kazachstanu zainteresują wszystkich, którzy zajmują się historią represji w Kazachstanie i historią polskich emigrantów specjalnych.