Ks. Edward Walewander

„Polacy na Łotwie” redivivi

Nieczęsto się zdarza, żeby po ponad ćwierć wieku od ukazania się jakiejś pracy zbiorowej zrodziło się przekonanie o konieczności jej drugiej edycji. Jest tak w przypadku książki Polacy na Łotwie (red. ks. Edward Walewander, Redakcja Wydawnictw KUL, Lublin 1993). Takie przekonanie wyraziła ambasador RP w Tallinie, pani dr Monika Michaliszyn, która 10 stycznia 2022 r. złożyła wizytę redaktorowi i współautorowi wspomnianej książki, prezesowi Lubelskiego Oddziału Wojewódzkiego SWP-W. Pani Ambasador podkreśliła, że konstatacje autorów dzieła dobrze wprowadzają także w obecne zapotrzebowanie czytelników, dają bowiem kompetentny i wciąż aktualny ogląd Sitz im Leben Polaków na Łotwie.

Książka jest pokłosiem międzynarodowej konferencji-sympozjum, która została zorganizowana od 18 do 20 maja 1992 r. na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim staraniem Instytutu Polonijnego tejże uczelni we współpracy ze SWP-W. Sympozjum zgromadziło wielu wybitych znawców tematu z Polski i zagranicy. Wśród uczonych krajowych obecnych na konferencji znalazł się między innymi prof. Jacek Kolbuszewski z Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego, a wśród uczestników łotewskich – Zbigniew Stankiewicz, wówczas student teologii na KUL, obecnie arcybiskup metropolita ryski. W spotkaniu wzięli udział także Polacy ekspatrianci z Łotwy, m.in. Krystyna Tomaszewicz-Pfütznerowa. W obradach uczestniczyło zazwyczaj około 90 osób dziennie. Pomimo sporej intensywności w prezentowaniu spraw, a może dzięki temu, dało się zauważyć wyjątkowe zainteresowanie uczestników losami i życiem Polaków na Łotwie, co przejawiało się m.in. w ożywionej dyskusji, której treść często wychodziła daleko poza ramy poruszanej tematyki. 

Zainteresowanie sympozjum okazało kilka znanych osobistości, np. ówczesny prymas Polski – kard. Józef Glemp, prof. Andrzej Stelmachowski – prezes Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”. Szeroko o lubelskim sympozjum informowały także polskie i zagraniczne środki masowego przekazu, akcentując nie tylko główne wątki tematyczne.