Powstanie styczniowe 1863 – 1864 było wyrazem woli społeczeństwa polskiego niepogodzonego z polityką Rosji. W walkach powstańczych brali udział przedstawiciele nieomal wszystkich stanów z przewagą szlachty i mieszczan. Choć walki powstańcze toczyły się w większości w Królestwie Polskim i na Litwie to do szeregów powstańczych wstępowali Polacy z zaborów: pruskiego i austriackiego jak i zbiedzy z carskiej armii. Mimo desperackich wysiłków insurekcja była skazana na klęskę. Powstanie upadło. Ofiara wniesiona na ołtarzu powstańczym to: tysiące poległych, 669 straconych w egzekucjach, 38 tysięcy zesłanych na katorgę i sybir, tysiące wcielonych do armii carskiej i masowa emigracja na zachód.
160 – rocznica wybuchu powstania, jak i poprzednie, jest okazja do przypomnienia wydarzeń i ludzi, którzy podejmując walkę z zaborcą rosyjskim myśleli o niepodległej Polsce, dawali świadectwo umiłowania ojczyzny i poczucia narodowego. Ziemia konińska znacząco zaznaczyła obecność w insurekcji styczniowej. To tutaj rozegrało się wiele poważnych bitew i potyczek z armią zaborcy. Wymienić należy chociażby bitwy pod Ignacewem, Brdowem, Olszowym Młynem, Mieczownicą, Pyzdrami, w okolicach wsi Grochowy k.Turku, Bieniszewem, Dobrosołowem, Przedczem, Kleczewem …
Badacze historii z Muzeum Okręgowego w Koninie we współpracy z Wielkopolskim Forum Eksploracyjno – Historycznym i Stowarzyszeniem Współpracy Polska – Wschód w 2012 roku zapoczątkowali cykl badań archeologicznych pól bitewnych z czasów powstania 1863 -1864. Prace archeologów pozwoliły uściślić i uzupełnić opisy wydarzeń z przed lat. Dzięki tym badaniom powstało wiele cennych prac: artykułów, książek i prac doktorskich. Stowarzyszenie upamiętniało wiele odkrytych od zapomnienia miejsc potyczek i pochówków poległych powstańców, na przykład miejsce bitwy pod Olszowym Młynem i Bieniszewem, czy zapomniany grób powstańczy pod Łączewna. Obecny czas świadczy, jakby historia zatoczyła koło. Po raz kolejny stajemy przed koniecznością obrony naszej niepodległości. Tym bardziej musimy wykazać się odpowiedzialnością za jej utrzymanie i uświadamiać szczególnie młodym Polakom konieczność jedności z demokratycznym światem. Takie powinno być przesłanie obchodów wybuchu powstania styczniowego 1863-1864. Z tej okazji działacze Stowarzyszenia Współpracy Polska-Wschód organizowali i uczestniczyli w wielu uroczystościach upamiętniające to ważne wydarzenie historyczne.
Z naszej inicjatywy miała miejsce sesja popularno-naukowa, na której wygłoszono referaty: „Badania archeologiczne pól bitewnych 1863 r. na ziemi konińskiej.” i „Powstanie styczniowe w regionie konińskim”. Sesję uzupełniła wystawa fotograficzna odkrytych artefaktów i kopii dokumentów. Głównym organizatorem przedsięwzięcia był Zespół Szkół im. Mikołaja Kopernika w Koninie.
